Een goede informatievoorziening is cruciaal voor het functioneren van een gemeentelijke organisatie. Vandaar ook dat gemeenteraden steeds vaker goed geïnformeerd willen worden over o.a. de gemeentelijke ICT-strategie en de daarmee gepaard gaande kosten, de mogelijkheden van de digitale transformatie voor maatschappelijke vraagstukken. Maar ook over informatiebeveiliging en privacy. Hieronder volgt een top 10, die bestuurders kunnen gebruiken als leidraad voor de portefeuille ICT.
- Kostenstijging ICT
De ICT-kosten zijn de afgelopen 2 jaar met gemiddeld € 8,- per inwoner toegenomen tot € 82,- per inwoner. Deze stijging heeft een aantal oorzaken. Steeds meer ICT wordt vanuit de cloud afgenomen, waardoor een verschuiving van kosten ontstaat. Ook personele kosten stijgen door meer aandacht voor beveiliging, privacy, applicatie- en gegevensbeheer. Als derde, en de belangrijkste, zorgen nieuwe technische mogelijkheden voor een “nieuwe” kostensoort. Denk dan aan data-science, machine learning, smart-city en andere technische mogelijkheden voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.
- Omgevingswet
De omgevingswet wordt per 1-1-2021 ingevoerd en draait om het optimaal informeren van burgers, bedrijven en andere overheden. Gemeenten moeten zich aansluiten op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Maar ook ICT t.b.v. burgerparticipatie voor inspraak en beleidsvorming over de inrichting van de buitenruimte wordt gezien als een belangrijke opgave.
- Sociaal domein
In de evaluatie van de decentralisaties in het sociaal domein, wordt het verbeteren van de informatievoorziening tussen alle belanghebbenden als één van de belangrijkste speerpunten gezien. Aanbieders van zorg, van artsen tot ziekenhuizen, worden verplicht gegevens van patiënten digitaal te gaan uitwisselen.
- Organisatie KCC
Waarstaatjegemeente is één van de belangrijkste meetinstrumenten voor gemeentelijke dienstverlening. Metingen uit 2018 laten zien dat de gemeentelijke dienstverlening amper een 7 scoort en ook dat 25% van de ondervraagden niet het gewenste product kreeg. Ook de persoonlijke benadering of het inlevingsvermogen laat te wensen over. Dit vraagt enerzijds om een digitalisering en anderzijds om een heroriëntatie van de manier waarop het KCC georganiseerd is.
- Beveiliging en continuïteit
Bestuurders wordt gevraagd om vaker stil staan bij de continuïteit van de gemeentelijke dienstverlening: zijn bedrijfskritische en privacygevoelige data & processen geborgd? Kun je nog werken als de internetverbindingen wegvallen? En is jouw data veilig? Kun je nog werken in het geval van een flinke calamiteit? Stel een Business Continuity Plan op en zorg ervoor dat deze zaken op orde zijn.
- Datagedreven werken
Gemeenten beschikken over een schat aan gegevens. Deze gegevens kunnen, eventueel samen met externe gegevens, gebruikt worden om de gemeentelijke dienstverlening en bedrijfsvoering te optimaliseren. Ook de VNG zet hoog in op deze manier van werken. Wel vraagt het om een flexibel en wendbare houding van de organisatie en medewerkers.
- Digitale transformatie
De digitale transformatie is een beweging waarbij digitalisering en techniek altijd gebruikt wordt bij het vinden van een oplossing voor maatschappelijke vraagstukken. Het betreft data-science, robotisering, artificial intelligence, internet of things, smart-city, etc. Dit vraagt om specifieke kennis en 21st-century skills van jouw medewerkers.
- Digitaal leiderschap
Omdat de informatiesamenleving zich zo prominent ontwikkelt, wordt er digitaal leiderschap gevraagd om ICT te laten werken voor maatschappelijke vraagstukken. De CIO (Chief Information Officer) is jouw verbindingsofficier tussen de gemeentelijke opgave en de ICT-technische mogelijkheden. Maar ook jij speelt daar zelf een belangrijke rol in.
- Samenwerking ICT
In veel samenwerkingsverbanden worden vakapplicaties en bijbehorende werkprocessen geharmoniseerd. Dit raakt weer de autonomie van de gemeentelijke organisatie. Voor veel bestuurders is dit een hoofdpijndossier omdat de kosten en de opbrengsten tegenvallen. Een goede governance structuur (en goede relatie met jouw partner) is essentieel.
- I-Visie
Bovenstaande ontwikkelingen vragen om een eenduidige visie. Hierbij wordt steeds vaker nagedacht over een integrale visie waar de visie op dienstverlening, bedrijfsvoering en informatievoorziening/ICT in samenhang wordt opgesteld. Dit is jouw leidraad voor de komende jaren.