Burgemeester Henri Lenferink
Eind juni wordt via een ledenraadpleging de Kadernota Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering 2021 vastgesteld. In deze kadernota wordt duidelijk wat gemeenten in 2021 vanuit de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU) kunnen verwachten. Henri Lenferink, burgemeester van Leiden en voorzitter van het College van Dienstverleningszaken van de VNG, vertelt over waar de GGU nu staat en waarom hij zich hiervoor inzet. Onderaan het interview leest u de volledige Kadernota GGU 2021.
“We werken als gemeenten nu twee jaar samen in de GGU en merken welke voordelen ons dat oplevert, in termen van kostenbesparingen, meer kwaliteit en effectiviteit. Het is belangrijk dat we dat borgen. En ook dat we verder gaan met gezamenlijk optrekken om de uitvoering voor alle gemeenten sneller, beter, betrouwbaarder en veiliger te maken,” zegt Henri Lenferink. Tussen de spoedoverleggen over de coronacrisis door weet hij een half uur vrij te maken voor een interview. De crisis heeft impact op veel van wat gemeenten doen, maar niet op de GGU, stelt hij: “Onze samenwerking wordt hierdoor niet minder of meer belangrijk. Ik zie dat de ontwikkeling die we als gemeenten met de GGU inzetten, doorgaat. De gezamenlijke gemeentelijke uitvoering is een brede beweging geworden, waarin meedoen eigenlijk vanzelfsprekend is. De tijd waarin gemeenten alles voor zichzelf wilden ontwikkelen, ligt achter ons. Zeker waar het gaat om dingen die voor elke gemeente min of meer hetzelfde zijn. We hebben inmiddels gemerkt dat we door samen op te trekken als gemeenten, bepaalde taken veel beter en vaak ook goedkoper doen.”
Wat heeft de GGU gemeenten tot nu toe opgeleverd?
“Door op een aantal onderwerpen gezamenlijk op te trekken, realiseren we als gemeenten een kwaliteit en continuïteit die we nooit zouden hebben als elke gemeente dit voor zichzelf zou doen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het Ketenbureau i-Sociaal Domein, dat namens alle gemeenten met partners in het sociaal domein afspraken maakt om administratieve lasten terug te dringen. Een ander voorbeeld is het WOZ Datacenter, voor de taxatie van onroerend goed. En de gezamenlijke inkoop van onder meer telefonie, waarmee we als gemeenten miljoenen besparen. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Het zijn allemaal dingen waarvan we het als gemeenten inmiddels heel normaal vinden dat we het samen doen.”
Wat betekent de GGU voor uw eigen gemeente?
“Het is ook voor ons op meerdere onderwerpen heel zinvol om gebruik te maken van wat collectief is ontwikkeld. Zoals de gezamenlijke standaard verwerkersovereenkomst. En net als andere gemeenten hebben we veel aan de ondersteuning van de Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD), wat begin dit jaar duidelijk bleek bij het managen en oplossen van de Citrix-problemen. We werken ook met plezier mee in het netwerk dat is ontstaan om de gemeentelijke dienstverlening samen te verbeteren, door ervaringen uit te wisselen en samen te bouwen aan concrete toepassingen, zoals een chatbot."
Waar wordt in de GGU op ingezet in 2021?
“We hebben al veel gerealiseerd in de GGU en het is belangrijk dat we de behaalde voordelen borgen, maar ook dat we verder kijken naar wat we nog meer kunnen doen. Je kunt de activiteiten in de GGU onderverdelen in drie categorieën. Ten eerste de structurele activiteiten, zoals de IBD en het Ketenbureau i-Sociaal Domein. Ten tweede de grote, meerjarige programma’s waarin gemeenten gedurende langere tijd werken aan opgaven zoals datagestuurd werken, het invoeren van nieuwe wetgeving zoals de Omgevingswet en Common Ground, de nieuwe informatiekundige visie voor gemeenten. Ten derde projectmatige activiteiten, bijvoorbeeld pilots gericht op instrumenten om ondermijning tegen te gaan en instrumenten om de lokale democratie te versterken. Het is een breed portfolio en het gaat allemaal om zaken waarvan het logisch is dat gemeenten ze samen oppakken. Bijvoorbeeld omdat het landelijke ontwikkelingen zijn waarbij we aanhaken. Of omdat we als gemeenten succesvoller zijn als we het collectief doen, zoals het werken aan Common Ground.”
Over Common Ground in 2021: wat kunnen gemeenten daarvan verwachten?
“Ik vind Common Ground één van de meest fundamentele onderdelen van de GGU. Het toepassen van deze informatiekundige visie zal ons als gemeenten in staat stellen om veel sneller te vernieuwen. We kunnen hiermee onze informatievoorziening zodanig organiseren dat we veel sneller kunnen inspelen op maatschappelijke vraagstukken, omdat we makkelijker en veilig over data kunnen beschikken. Daardoor kunnen we voor allerlei doeleinden kleine oplossingen ontwikkelen, iets dat nu door de ingewikkelde en verknoopte gemeentelijke informatievoorziening bijna niet te doen is. En omdat we allemaal werken volgens dezelfde principes, wordt het ook gemakkelijker om oplossingen van elkaar te gebruiken. In die zin gaat Common Ground het collectief van gemeenten enorm versterken.
In de ontwikkeling van Common Ground zijn nog grote stappen te zetten. Het is een omvangrijke transitie waar gemeenten tien jaar over gaan doen, wat betekent dat we elk jaar 10% van onze informatievoorziening zouden moeten vervangen door oplossingen die werken volgens de principes van Common Ground. Dat staat voor volgend jaar nog niet op de rol. Wat mij betreft mag er meer druk op komen en mogen we dit als gemeenten en VNG planmatiger aanpakken. De transitiestrategie Common Ground die onlangs is gepubliceerd, is een goed begin. Maar we zijn er nog niet.”
Wat is uw eigen betrokkenheid bij de GGU? Waarom zet u zich hiervoor in?
“Gemeenten lijken in veel opzichten erg op elkaar. We willen het zo goed en goedkoop mogelijk doen voor burgers en het maakt die burgers echt geen moer uit hoe we dat aan de achterkant organiseren. Als we dat beter en goedkoper als gemeenten gezamenlijk kunnen, waarom zouden we dat dan niet doen? Er zijn inmiddels talloze voorbeelden van hoe onze prestaties verbeteren door samen te werken, waar de burger uiteindelijk beter van wordt. Lokale verschillen zullen er altijd zijn en daarvoor is het logisch dat gemeenten verschillende oplossingen hebben. Maar in veel taken, van het verstrekken van bijstandsuitkeringen tot het verlenen van vergunningen, kunnen we veel meer samen optrekken. Ik ben blij om te zien dat we dat in de GGU in toenemende mate doen. Waarbij het heel belangrijk is dat we in de GGU werken met kleine stappen en processen. Je hoeft als gemeente niet in één keer alles collectief te doen, je kunt kiezen wat je gezamenlijk doet en wat niet. Wat ik heel mooi vind om te zien, is dat een grote diversiteit aan gemeenten meedoet met de GGU. Of ze nu groot of klein, platteland of Randstad zijn: gemeenten werken in wisselende samenstellingen samen aan het verbeteren van de collectieve uitvoering.”
Wat raadt u collega-bestuurders aan?
“Zorg dat de GGU ook jou aangaat. Als je hier te weinig aandacht aan besteedt, dan doe je jezelf en je organisatie en uiteindelijk de burger, tekort. We hebben als gemeenten veel op ons bord en we staan allemaal onder druk om ons werk beter en efficiënter te doen. Dan is het heel zinvol om daar waar het kan, collectief de uitvoering te verbeteren. Realiseer je als bestuurder dat je al veel gebruikmaakt van collectief ontwikkelde voorzieningen, zoals Waarstaatjegemeente en de IBD. Dat vinden we allemaal heel normaal. We kunnen door gezamenlijk te ontwikkelen nog veel meer voordeel behalen, op allerlei terreinen. Daar hebben we de GGU voor, dus doe mee!”
Over de GGU
In de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU) versterken gemeenten samen de uitvoering, door diverse collectieve activiteiten. Deze worden gefinancierd uit het Fonds GGU. Elk jaar wordt op de ALV besloten waar dit geld aan wordt besteed.
Met de GGU willen gemeenten:
- Ruimte creëren voor lokaal maatwerk en autonomie.
- Schaarse expertise en kennis bundelen.
- Samen sterk staan in overleg met Rijk, ketenpartners en marktpartijen.
- Efficiencyvoordelen realiseren.
De activiteiten van de GGU zijn onderverdeeld in negen prioriteiten en bestaan uit structurele activiteiten, meerjarige programma’s en korte, projectmatige activiteiten.
Downloads