SAS is kind aan huis bij de gemeente Waalwijk. Dat begon met ondersteuning bij informatiegericht werken. Daarna volgde hulp bij de introductie van datagedreven werken. ‘Dat doen we met kleine stapjes die uiteindelijk leiden tot een grote sprong voorwaarts.’
Hoeveel meldingen krijgen we van burgers? Hoe snel worden ze afgehandeld? En hoe zit het met het ziekteverzuim van onze medewerkers? ‘Voor actuele antwoorden op dergelijke vragen hebben we dankzij SAS-tools passende kpi’s op een overzichtelijk dashboard,’ aldus Hans Snoeren, strategisch adviseur datamanagement bij de gemeente Waalwijk. ‘Dat helpt, en dat smaakt naar meer. Want dit dashboard heeft de focus vooral op interne processen, maar we willen ook meer zicht hebben op de mogelijke effecten van het gemeentebeleid voor de lokale samenleving. Dat vraagt om een analyserende en voorspellende manier van werken.’ Ofwel, de gemeente wilde doorontwikkelen, van informatiegedreven naar datagedreven werken.
Olievlek
Toch ging Waalwijk niet direct met zijn vertrouwde partner SAS in zee. ‘Het was geen kwestie van meteen een datatool inkopen, implementeren en uitrollen,’ stelt Hans Snoeren. ‘Het moest eerst organisatiebreed gaan leven. Onze uitdaging was om het enthousiasme over datagedreven werken als een olievlek te verspreiden.’
Proef-dashboard
En dan helpt het als je iets concreets laat zien, merkte Hans Snoeren. ‘Binnen de gemeente heb ik ruim twintig presentaties gehouden over het lonkende perspectief van het werken met data; over de potentiële meerwaarde daarvan voor beleidsontwikkeling en voor het nemen van beslissingen. De meestgestelde vraag was of ik al een dashboard had. Ze wilden de mogelijkheden zien.’
Al snel bleek dat zelf ‘even’ een proef-dashboard maken niet zou lukken, gezien de gelimiteerde personele capaciteit van de gemeente. ‘Gelukkig bood SAS een energieke uitgestoken hand.’
Sleutelrol
De geesten rijp maken voor een verandering in de bedrijfscultuur, daar gaat het om bij het invoeren van datagedreven werken. ‘Dat begint met een visie; van de wethouder en van een teammanager. Vervolgens heb je mensen nodig die visies goed kunnen vertalen naar de praktijk. SAS vervulde daarin een sleutelrol. Ze stelden de juiste vragen om onze behoeften scherp in beeld te brengen. Daarna kwamen ze met suggesties voor datatools die SAS kan bieden. Zat daar iets bij dat bruikbaar was voor de Waalwijkse ambities en omstandigheden?’ vertelt Glen van den Broek, beleidsmedewerker activering en integratie bij de gemeente Waalwijk.
Hans Snoeren: ‘Wat ik ook erg waardeer is dat ze norm snel schakelen. Welk thema we ook met SAS bespreken - het sociaal domein, veiligheid, financiën – bij SAS begrijpen ze meteen wat de uitdagingen en de business cases zijn. En, ook niet onbelangrijk: hoe de use case eruit moet zien.’
Altijd actueel
Een ander groot pluspunt was dat er binnen een week na het eerste gesprek met SAS een tastbaar product lag. ‘Die snelheid zorgt ervoor dat je het enthousiasme bij de collega’s vasthoudt,’ aldus Van den Broek. Mede daardoor heeft Waalwijk nu de smaak te pakken. Zo is Glen van den Broek met het cluster economische zelfredzaamheid bezig om het nieuwe dashboard Economische Zelfredzaamheid te integreren in het dagelijkse werk. ‘Dat lukt, het is een bruikbare tool. Bovendien is een van de eisen dat we de tool altijd kunnen raadplegen, ook op de mobiele telefoon. Als de wethouder belt, wil ik binnen een paar ogenblikken de gevraagde cijfers kunnen geven. Bijvoorbeeld het effect van een beleidsmaatregel op het aantal bijstandsuitkeringen.’
Nog een eis is dat de data actueel moeten zijn. Ook dat lukt. ‘Niet alleen de gemeentelijke data maar ook de data die externe partijen leveren zijn maximaal een maand oud.’
Wendbaar
Inmiddels werkt Waalwijk aan een waslijst van dataproducten: voor onderwijs, armoede, leegstand, veiligheid, sport, VVE. Kan SAS dat nog bijbenen? ‘Ja, ook dat is het fijne van SAS,’ zegt Hans Snoeren. ‘Als wij met meerdere verschillende dingen willen beginnen, prima. Of als we ineens een urgente prioriteit hebben, bijvoorbeeld het financiële tekort op de jeugdhulp, schakelt SAS daar moeiteloos in mee. Daardoor kunnen wij makkelijk opschalen en zijn we heel wendbaar.’
Kunstmatige intelligentie
Nog even terug naar de toekomst. Zijn de nieuwe datatools bij de gemeente Waalwijk al geschikt om er voorspellende analyses op los te laten? Is Waalwijk al bezig met de ultieme stap naar kunstmatige intelligentie en voorschrijvende analytics? Hans Snoeren: ‘Dat is inderdaad een volgende stap. We willen eerst zorgen voor voldoende data, om überhaupt analyses te kunnen maken. Zo zijn we nu voor buurtanalyses bezig om een aantal indicatoren samen te brengen. Denk aan de leeftijdsopbouw, uitkeringen, het gebruik van voorzieningen. Daarna gaan we experimenteren met AI-modellen, zodat we bijvoorbeeld kunnen zien hoe de zorgvraag in buurten gaat toenemen op korte en op langere termijn. En dat is precies wat je wilt weten om daar gericht beleid op te ontwikkelen’.
Iedere vooruitgang begint met een eerste stap
Het toont eens te meer aan dat de gemeente Waalwijk voortvarend uit de startblokken is gekomen als het gaat om datagedreven werken. Geheel in lijn met het advies van SAS: ga gewoon beginnen en begin in kleine stappen.
De rest volgt dan vanzelf.
Bron: Binnenlandsbestuur digitaal