Gemeenten gebruiken basisgegevens voor de uitvoering van hun taken. Vaak halen ze die gegevens nu nog uit lokale kopieën van de landelijke basisregistraties op basis van StUF BG-koppelingen (Standaard Uitwisseling Formaat Basis Gegevens). Het programma Haal Centraal ontwikkelt API's waarmee gemeenten basisgegevens rechtstreeks bij landelijke registraties kunnen ophalen.
“Het rechtstreeks bevragen bij de bron met de Haal Centraal API’s heeft een aantal voordelen”, vertelt Brenda de Graaf, programmamanager van Haal Centraal. “Ten eerste is de kans op fouten in het gebruik van de gegevens kleiner. Ten tweede is het voor gemeenten sneller, doordat een aanpassing bij de landelijke registratie direct voor afnemers beschikbaar is. Tot slot besparen gemeenten op kosten, omdat aansluiten makkelijker is en ze minder kopieën hoeven te beheren en op termijn geen administratief gegevensmagazijn meer nodig hebben.”
“Dit past naadloos in de informatiekundige visie voor gemeenten: Common Ground”, vertelt Raymond Alexander, manager bij de VNG en verantwoordelijk voor het programma Haal Centraal. “Eén van de pijlers onder Common Ground is dat je gegevens ophaalt bij de bron op het moment dat je die nodig hebt. Dat is precies wat Haal Centraal met de API’s biedt.”
Brenda de Graaf: “Werken met Haal Centraal API’s betekent: minder fouten, snellere aanpassingen en lagere kosten.”
Alle gemeenten kunnen Haal Centraal API’s gebruiken
Op dit moment zijn er drie API’s landelijk beschikbaar waarmee gemeenten kunnen aansluiten op de registraties bij het Kadaster. Dat zijn de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), de Basisregistratie Kadaster (BRK) en de WOZ. Deze API’s worden regelmatig geüpdatet met nieuwe functionaliteiten. De Graaf: “Alle gemeenten kunnen aansluiten op deze API’s en doen dat ook. We zien zowel kleine als grotere gemeenten deze stap zetten, samen met hun leveranciers.’’
In 2022 komt er een vierde API bij: de Basisregistratie Personen (BRP) aangeboden door de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG). De Graaf: “In de loop van 2022 starten ongeveer 25 partijen, waaronder een groot aantal gemeenten, met het aansluiten op deze BRP API’s. Gemeenten en hun leveranciers kunnen nu al ervaring opdoen door een API key aan te vragen voor de landelijke BRP testomgeving. Binnenkort horen we wanneer het aantal partijen kan worden opgeschaald dat op deze API kan aansluiten.”
Standaardverklaring van API specificaties: pas toe of leg uit
De API-specificaties worden in februari voorgelegd aan het CvD voor standaardverklaring op het niveau 'pas toe, of leg uit'. Naar verwachting neemt het bestuur van de VNG in het eerste kwartaal van 2022 hierover een besluit. Alexander: “Als het bestuur besluit tot standaardisering, betekent dit dat gemeenten die de stap zetten naar ontsluiting van basisregistraties met behulp van API’s deze API specificaties moeten gebruiken voor het ontsluiten en bevragen van gegevens uit de BAG, BRK, WOZ en BRP. Of ze moeten uitleggen waarom ze dat op dat moment niet doen."
“Het verklaren tot standaard is een belangrijke stap”, zegt De Graaf. “Enerzijds geeft het een impuls aan gemeenten en leveranciers om de transitie in te zetten. Anderzijds geeft het ze zekerheid: dit is de richting die we kiezen. Je kunt hierop je plannen maken en in investeren voor de lange termijn.”
Alexander sluit hierop aan: “We willen gemeenten en leveranciers met de voorgenomen standaard duidelijkheid geven: we gaan standaardiseren. Omdat gemeenten de standaard moeten gebruiken, is iedere nieuwe stap die ze zetten een stap in de juiste richting. Ook leveranciers moeten de standaard gaan gebruiken. We zetten hiermee een grote stap in de transitie naar het halen van gegevens bij de bron.”
Raymond Alexander: "We willen met de voorgenomen standaard duidelijkheid geven: we gaan standaardiseren.
Actie voor gemeenten: maak nu een plan
Wat kunnen of moeten gemeenten nu doen? De Graaf: “Mijn kernboodschap is: kom in actie. Gemeenten die nu willen aansluiten op API’s, kunnen dat doen. Mijn advies is: begin klein. Sluit een eerste applicatie aan op een Haal Centraal API. Dan doe je belangrijke ervaring op. Start tegelijkertijd met het opstellen van een transitieplan. Door een plan te maken, neem je regie op de transitie naar de nieuwe standaard. Andersom geldt: als je geen plan maakt, blijf je ieder jaar processystemen aansluiten middels oude StUF BG-koppelingen. Het aantal te migreren aansluitingen wordt dan steeds groter. Op de GitHub van Haal Centraal lees je meer over starten met API’s en over het maken van de transitie.”
Ook Alexander pleit voor het tijdig maken van een plan. “Kijk naar je huidige informatievoorziening, inventariseer welke stappen je moet zetten en ga het gesprek aan met je leveranciers. En belangrijk: je staat er niet alleen voor. Er zijn koploper gemeenten die ervaringen kunnen delen. En vanuit VNG Realisatie ondersteunen we gemeenten bij de transitie.”
Meer weten over Haal Centraal
Wilt u meer weten over Haal Centraal API’s? Op de GitHub van Haal Centraal vindt u de beschikbare API’s. Ook vindt u daar alle informatie over starten met Haal Centraal API’s en over het maken van de transitie. Ga naar https://vng-realisatie.github.io/Haal-Centraal.