Als eerste gemeente wist Amersfoort dit voorjaar haar eigen zaaksysteem te koppelen aan de software van het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Gemeentelijk IT-adviseur Hendrik-Jan van den Akker tempert de verwachtingen.
Vereenvoudigde versie
Het kan dus in theorie al gewoon. Als inwoner van Amersfoort je vergunningsaanvraag voor een dakkapel indienen via het webportaal van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Dat maakt via Digikoppeling connectie met het zaaksysteem van de gemeente. Waarna de bouwtekeningen van de dakkapel door de gemeente kunnen worden ingeladen. Ruim driehonderd vertegenwoordigers van gemeenten en IT-bedrijven keken bij de presentatie van de DSO-pilot, afgelopen februari, hun ogen uit na alle rampverhalen over de oplevering van het digitale stelsel. Al gaat het voorlopig om een vereenvoudigde versie die nog niet voor burgers beschikbaar is.
Tuinhuisje
‘Waar ze bij het DSO uiteindelijk naartoe willen,’ reageert Hendrik-Jan van den Akker, ‘is dat wanneer je straks bij de Gamma een tuinhuisje bestelt, je met één druk op de knop weet of je het ook daadwerkelijk mag plaatsen. Via een app wordt een aanvraag naar het DSO verstuurd en dat reageert na het stellen van een aantal vragen met ja of nee.’
Open stelsel
Het gaat hierbij, vertelt hij, over een open stelsel waarin iedereen applicaties kan bouwen die gebruikmaken van de functies en gegevens van het DSO. ‘Google en Facebook doen het op andere terreinen al jaren zo, maar de overheid loopt achter. De makers van het DSO wisten precies hoe het systeem zou moeten werken, maar hadden nog geen partij om het mee te testen. Die uitdaging zijn wij als gemeente Amersfoort aangegaan, samen met onze vaste softwareleveranciers Enable U en QNH Perfectview.’
Gelijke informatiepositie
‘De grootste opgave is het realiseren van een gelijke informatiepositie voor burgers, bedrijven en overheid’, zegt hij. ‘Bijvoorbeeld in de uitwerking van toepasbare regels via vragenbomen. Stel, ik wil als burger een dakkapel plaatsen. Dan moet de gemeente zorgen dat er een vragenboom bestaat die precies op mijn situatie van toepassing is. In elk geval moet voor mij als burger duidelijk worden welke regels er gelden. Op basis van wat de gemeente in haar ruimtelijk beleid wil, kan de uitkomst zijn: ga maar bouwen. Of: je moet een vergunning aanvragen. Of: nee, dat mag niet.’
Losse bestemmingsplannen
Alleen: die vragenbomen zijn er voorlopig nog niet. Het koppelen van alle beslismogelijkheden van de burger aan gemeentelijke regelgeving is volgens Van den Akker ‘een heel moeilijk verhaal’. Hij zegt: ‘Nu hebben we in Amersfoort nog tig losse bestemmingsplannen. Dat wordt uiteindelijk één omgevingsplan. Maar over hoe dat moet worden ingevuld, zijn alle gemeenten nog zoekende.’
Enorm ingewikkeld
‘Ik heb op dat VNG-congres gezegd dat deze pilot op technisch vlak voor Amersfoort niet moeilijk was. Als je denkt aan wat er de komende jaren nog moet gebeuren qua Omgevingswet, dan was het kinderspel. Om bij alle onderwerpen die gelijke informatiepositie te realiseren – bijvoorbeeld via die vragenbomen – dat is echt enorm ingewikkeld.’
Bron: BinnenlandsBestuur digitaal