2019 was een doorbraakjaar voor data en Artificiële Intelligentie (AI) bij de overheid. Over de hele wereld experimenteren publieke organisaties met deze nieuwe technologieën. Maar met nieuwe tools komen er ook nieuwe vragen. Hoe beschermen we bijvoorbeeld privacy en rechten? Betty Feenstra (afdelingshoofd bij CIO Rijk, ministerie van BZK) schreef het artikel ‘AI and data in government: 2019’s 5 biggest trends‘ op het internationale leerplatform Apolitical. Zij identificeerde de volgende 5 toptrends.
- Stijging toepassing data en AI bij overheden
Overheden gebruiken in steeds meer data en AI bij hun activiteiten. Voorbeelden zijn het vaakst te vinden in uitvoerende overheidsorganisaties (zoals belastingdiensten), handhaving (politie) en inspecties.
- Explosie van nationale AI-strategieën
Het gebruik van Data en AI is wereldwijd een actueel en politiek ‘hot topic’ dat om beleid en regulering vraagt: het aantal beleidsinitiatieven verdubbelde al van 2017 tot 2018.
Ook in 2019 vonden verschillende nationale strategieën het levenslicht: het Canadese Verantwoord gebruik van AI door de overheid, de AI-ambities van Finland, de AI-strategie van de VS, en ook wij Nederlanders publiceerden ons Strategisch Actieplan voor AI en de Beleidsbrief AI, Publieke Waarden en Mensenrechten. Indrukwekkend is de lijst met 267 AI-beleidsinitiatieven vanuit het bureau voor de grondrechten van de Europese Unie.
- Ethische en privacykwesties
Met het toenemende gebruik van data en AI bij de overheid, blijven er zorgen bestaan over ethiek en privacy. In 2019 heeft de EU bijvoorbeeld haar Ethische richtlijnen voor betrouwbare AI gepubliceerd. Op het gebied van de gezondheidszorg en de lokale overheid zijn er vooral zorgen over het gebruik van data en AI.
- Meer data- en AI-kennis
Verspreiding van kennis en bewustzijn over het gebruik van data en AI binnen en buiten de overheid was een duidelijke trend in 2019. Steeds meer mensen beginnen te begrijpen wat het is en hoe je data en AI kunt gebruiken. Ook in Nederland waren er veel initiatieven op dit gebied. Met bijvoorbeeld de publicatie ‘Donald Duck duikt in de Digitale Wereld’ en een Nationale AI-cursus voor elke burger. Het ICT-traineeship van de rijksoverheid heeft inmiddels ook een data-track en de Academie voor Digitalisering en Informatisering van de Overheid (RADIO) heeft 5 cursussen op data-gebied.
- De opkomst van de Chief Data Officer
Sommige overheden benoemen een Chief Data Officer, andere organisaties plaatsen deze taken onder de bevoegdheid van de CIO, CTO of privacyfunctionaris. New York heeft inmiddels zelfs een Chief Algorithms Officer.
Meer data- en AI-nieuws
- Meer leestips vindt u in het artikel op Apolitical (Engels).
- U kunt zich aanmelden voor de Data en AI nieuwsbrief van Betty Feenstra (Nederlands).