De maakindustrie wil de processen verder automatiseren; bijvoorbeeld door de administratie online af te handelen. Maar een groot deel van de maakbedrijven ervaart een rem op de ontwikkeling op dit vlak doordat overheden hun digitale diensten onvoldoende hebben ontwikkeld.
Dit blijkt uit een onderzoek door OnePoll in opdracht van Reichelt Elektronik, een van Europa’s grootste online-distributeurs voor elektronica en it-technologie met zijn hoofdkantoor in het Duitse Sande. In maart 2024 zijn in Nederland, Italië en Frankrijk 250 technische besluitvormers in de maakindustrie bevraagd. In Duitsland zijn vijfhonderd beslissers naar hun mening gevraagd. De respondenten komen uit lucht- en ruimtevaart, automotive, textiel, hardwarecomponenten, productie en fabricage, elektronische componenten, transport en expeditie, leveranciers voor de energievoorzieningssector en machinebouw.
Positieve invloed
82 Procent van de ondervraagden in Nederland vindt dat digitalisering een positieve invloed heeft op hun bedrijf. Zij kunnen hierdoor efficiënter werken en daardoor kosten besparen (53 procent). Ook het versnellen van processen en workflows (52 procent) en het verhogen van de productiviteit (39 procent) zijn veelgenoemde redenen om te automatiseren. Digitalisering van administratieve taken (75 procent) en het gebruik van cloudgebaseerde Office-applicaties (75 procent) worden gewaardeerd. Er blijkt behoefte aan minder papier op kantoor.
De nadruk ligt op (administratieve) procesvoering (46 procent), minder nog op de inzet van bijvoorbeeld ai of digital twins bij het ontwerp en onderhoud van producten. Wel ziet 38 procent digitalisering als een mogelijkheid om tot voorspellend onderhoud te komen. Het automatiseren van de productie komt met 37 procent op de derde plaats.
Als het om AI gaat, vindt 26 procent het gebruik van dergelijke tools nuttig, 36 procent vindt het enigszins nuttig, 20 procent niet erg nuttig, 5 procent vindt ze niet zinvol en 12 procent meldt dat ze geen ai-tools gebruiken. Slechts 28 procent vindt dat ai-projecten zouden moeten worden opgestart. In Duitsland ligt dat percentage op 44, in Frankrijk op 30 en in Italië op 34. De geënquêteerden zijn niet gevraagd naar hun mening over het gebruik van digital twins.
Nederland staat op de derde plek als we kijken naar het mkb, redelijk ver boven het Europese gemiddelde en ons land moet alleen Finland en Denemarken boven zich dulden.
De meerderheid van de bedrijven (81 procent) meet het succes van digitalisering aan de hand van nauwkeurige maatstaven, zoals marktintroductietijd, foutreductie, materiaalbesparing en winststijging. 41 procent Stelt streefwaarden vast voor de start van een nieuw digitaliseringsproject. Het merendeel van de bedrijven heeft een duidelijk doel voor ogen van wat zij willen bereiken met digitalisering.
Desi
De positieve houding zien we terug in de EU-brede digitaliseringsindex Desi (Digital Economy and Society Index). Nederland staat hier op de derde plek als we kijken naar het mkb, redelijk ver boven het Europese gemiddelde en ons land moet alleen Finland en Denemarken boven zich dulden. Gevraagd naar welke landen het best zouden scoren, komen de respondenten aanzetten met Nederland, Denemarken en Duitsland. Dat lijkt dus goed te kloppen, ware het niet dat Duitsland met een dertiende plaats in de index het niet zo goed doet. Frankrijk scoort onder het Europese gemiddelde. Overigens zijn op de Desi-site tal van interessante cijfers te vinden. Hierbij gaat het om de gehele bevolking, niet slechts de maakindustrie waarnaar OnePoll onderzoek heeft gedaan.
Internetverbinding
Digitalisering zonder snelle (internet)verbindingen brengt een organisatie niet verder. Vandaar dat OnePoll hier specifiek naar heeft gevraagd. Dan blijkt 78 procent procent van de Nederlandse bevraagden tevreden te zijn over de snelheid en stabiliteit van hun verbinding. Tegelijkertijd is bijna de helft (44 procent) van mening dat er bij hun bedrijf een minder krachtige verbinding beschikbaar is dan verwacht zou mogen worden van de aanwezig infrastructuur.
In totaal klaagt in Nederland 41 procent van de ondervraagden over internetstoringen die minstens één keer per week plaatsvinden. ‘In die zin lijkt het bijna tegenstrijdig dat de tevredenheid van mensen over hun internetverbinding zo hoog is’, becommentarieert Reichelt Elektronik. De cijfers over dit onderwerp zijn in de andere bevraagde landen vergelijkbaar.
Hindernissen
Gevraagd is welke hindernissen zouden moeten worden overwonnen om meer nut te hebben van digitalisering. Een belangrijke succesfactor is manieren te vinden om nieuwe werknemers met digitale vaardigheden aan te trekken en te behouden (41 procent), voorts een strategische aanpak van digitaliseringsprojecten, zodat ze beter integreren n de workflow van het bedrijf (40 procent). Vooral het tekort aan geschoolde arbeidskrachten is voor veel bedrijven een probleem. Bedrijven beschouwen bijscholing van het personeel (32 procent) en intelligentere tools die gaten in kennis kunnen opvullen (29 procent) als de meeste veelbelovende benaderingen om dit probleem op te lossen. Nog eens 25 procent noemt ook meer onderwijs over digitalisering op scholen als een oplossing.
20 Procent vindt bovendien dat het makkelijker moet worden gemaakt om kennisimmigranten tot ons land toe te laten. In Duitsland, Frankrijk en Italië ligt dat cijfer op 19, 19 en 15. In aansluiting hierop zou het ook helpen om minder ingewikkelde procedures te hebben voor vluchtelingen om aan het werk te gaan. Dat vindt in Nederland en Italië 15 procent; in Duitsland ligt dat op 18 procent en in Frankrijk 16 procent.
Een ander oplossing is om werken op afstand beter mogelijk te maken, zodat het bedrijf aantrekkelijker is voor meer mensen om er te werken; 22 procent in Nederland, 20 procent in de andere landen.
Vertrouwen in politiek
Hen is ook gevraagd naar hun vertrouwen dat politici bepaalde hindernissen wegnemen. Zoals het uitbreiden van glasvezelnetwerken in het land; in Nederland heeft 30 procent daar veel vertrouwen in, Duitsland 23 procent, Frankrijk 32 procent en Italië 19 procent.
In Nederland blijkt 32 procent weinig vertrouwen erin te hebben dat politici de administratieve lasten verminderen; in Duitsland is dat 27 procent, Frankrijk 24 procent en Italië 25 procent.
Commentaar van Thomas Kruse, productmanager bij Reichelt Elektonik:
‘Wij bevinden ons midden in een grote transformatiefase. In het licht van uitdagingen maken bedrijven het beste van omstandigheden die misschien niet altijd even ideaal zijn. Toch mogen we niet te veel achteroverleunen. Als willen dat Nederland digitaal bijblijft als industriële vestigingsplaats moet iedereen de handen ineenslaan; zowel politiek als bedrijfsleven.’